%0 Journal Article %T تأثیر فرهنگ‌های غیربودایی در انتظام دینی بودیسم مهایانه %J پژوهش های ادیانی %I دانشگاه ادیان و مذاهب %Z 2345-3230 %A دهقانزاده, سجاد %D 2017 %\ 08/23/2017 %V 5 %N 9 %P 115-137 %! تأثیر فرهنگ‌های غیربودایی در انتظام دینی بودیسم مهایانه %K ادیان ایرانی %K بودیسم مهایانه %K بودی‌ستوه %K شمایل‌نگاری یونانی %K هندوئیسم %R %X به زعم برخی از دین‌شناسان، صورت‌بندی نظام‌مند الاهیّات مهایانه عمدتاً مرهون بسط فلسفی‌عرفانی آموزه‌های بودیسم سنّتی (تهراواده) است. با وجود این، تأثر از ادیان و فرهنگ‌های غیربودایی و سازگاری با فرهنگ‌ها و سنت‌های دینی بومی نیز در آن نقش بسزایی داشته­اند. پژوهش حاضر به روش توصیفی‌تحلیلی در پی تبیین مشابهت‌ها و تأثیر فرهنگ‌های غیربودایی بر انتظام دینی مهایانه است و یافته­های آن نشان می‌دهد که تأثیر هندوئیسم بر بودیسم نه‌تنها در زمینۀ کیهان‌شناسی و مجموعۀ معبودهای مهایانه‌ای، بلکه در مناسک و ادبیات مهایانه نیز دیده می‌شود. فرهنگ ایرانی عمدتاً بر بوداشناسی، نجات‌شناسی و خلق معبودهای شخصیِ مهایانه تأثیر داشته و ظاهراً اثربخشی فرهنگ یونانی مخصوصاً در زمینۀ هنر قدسی و شمایل‌نگاری است. انعطاف‌پذیری مهایانه در مواجهه با ادیان خاور دور نیز عمدتاً در زمینۀ یزدان‌شناسی مهایانه قابل تفحّص است. %U https://adyan.urd.ac.ir/article_111590_e2eb5d655e5d93d5089dda3a562296c8.pdf