مقایسه نقش موعودباوری در پیدایش دو فرقه مورمونیسم و شیخیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی پژوهشکده ادیان و مذاهب

2 دانشجوی دکتری الهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهب.

چکیده

برداشت نادرست از آموزه ظهور یا بازگشت منجی موعود، نظر به جایگاه و اهمیت این آموزه در ادیان ابراهیمی، از جنبه‌های مختلف در طول تاریخ، نقش مهمی در پیدایش فرقه‌های متعددی در این ادیان داشته است. در اسلام، فرقه شیخیه و در مسیحیت فرقه مورمون‌ها از این دسته‌اند. در اسلام، پیروان شیخ احمد احسایی با ادعای کشف و شهود و طرح نظریه رکن رابع به عنوان نایب خاص امام عصر (عج)، موجب جدایی فرقه شیخیه از بدنه اصلی تشیع شدند. در مسیحیت نیز جوزف اسمیت با ادعایی مشابه، یعنی ادعای تجربه مکاشفه و نیز دریافت مأموریتی اصلاح‌گرایانه، به منظور مقدمه‌چینی برای بازگشت عیسی مسیح، مورمونیسم را پایه‌گذاری کرد. نکته قابل توجه در خصوص این دو فرقه، شباهت نحوه پیدایش این دو فرقه است که در این مقاله بررسی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparison to the role of the Messianism in the rise of Mormonism and shaykhiah

نویسندگان [English]

  • Mehrab Sadeghnia 1
  • reza kazemi rad 2
1 Faculty Member of Abrahamic Religions in Research Institute of Religions and Denominations, University of Religions and Denominations
2 PHD Candidate of Theology of Christianity, University of Religion and Denominations
چکیده [English]

Belief in the Apocalypse is the crucial common point among the all of major world religions. The teachings of all great religions of the course refer to apocalypse. The coming of the savior is one of the most important features of this course. Teaching of the promised savior of Apocalypse, have a special place in particular in Islam and Christianity. Therefore, throughout history, especially in the last two centuries, considering the importance of this issue for the followers of these religions causes the rise false saviors.
To be present the savior time, there were people who abused the public interest and by the name of Promised Messiah made the factions. The remarkable point in this regard is that common factors in both Islam and Christianity have been abused by the leaders and founders of the factions. In this paper, we investigate the factors based on the appearance of the promised Savior, in both Islam and Christianity that have caused emerging different denominations.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shakhiah
  • Mormonism
  • Messianism
  • Al-Ahsa'i
  • Joseph Smith

مراجع

قرآن کریم (1379). ترجمه: مهدی الاهی قمشه‌ای، چاپ اول، قم: الهادی.
کتاب مقدس (2007). انتشارات ایلام.
ابراهیمی، سرکار آقا ابوالقاسم‌خان (بی‌تا). فهرست، کرمان: چاپ‌خانه سعادت.
احسایی، عبدالله بن احمد (1310). شرح حالات شیخ احمد الاحسایی، بمبئی: بی‌نا.
آل طالقانی، السید محمد حسن (1420). الشیخیة، نشأتها و تطورها و مصادر دراستها، الطبعة الاولی، بیروت: الآمال للمطبوعات.
پیشوایی، مهدی (1381). سیره پیشوایان، چاپ سیزدهم، قم: ‌اعتماد.
جو ویور، مری (1381). در آمدی به مسیحیت، ترجمه: حسن قنبری، چاپ اول، قم: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
حر عاملی، محمد بن حسن (1403). وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 
راستن، لئو (1385). فرهنگ تحلیلی مذاهب آمریکایی، ترجمه: محمد بقایی (ماکان)، چاپ سوم، تهران: حکمت.
رستم، سعد (2004). الفرق و المذاهب المسیحیه منذ ظهور الاسلام حتی الیوم: دراسة تاریخیة دینیةسیاسیة اجتماعیة، الطبعة الاولی، دمشق: الاوائل.
رشتی، سید کاظم (بی‌تا). مجموعه رسائل: رساله حجت بالغه، چاپ سنگی.
زاهد زاهدانی، سید سعید (1380). بهاییت در ایران، چاپ اول، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
سعادتی‌فر، فریبا (1387). گزیده تاریخ: اخباریه شیخیه و بابیه، چاپ اول، مشهد: سخن‌گستر.
طبرسی، احمد بن علی (1407). احتجاج، نجف: المطبعة المرتضویه.
طوسی، ابی جعفر محمد ابن حسن (1417). کتاب الغیبة، الطبعة الثانیة، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
فقیه ایمانی، محمدحسین (1390). شیخیه زمینه‌ساز بابیه، چاپ اول، تهران: راه نیکان.
قمی، شیخ عباس (1379). منتهی الامال، چاپ اول، مشهد: بارش.
قندوزی، سلیمان (1405). ینابیع المودة، الطبعة الثالثة، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
الکاظمی قزوینی، سید محمدمهدی (1342). هدی المنصفین الی الحق المبین، نجف: مطبعه العلویه.
کربن، هانری (1346). مکتب شیخی از حکمت الاهی شیعی، ترجمه: فریدون بهمنیار، پاریس: دانشگاه تحقیقات عالیه سوربن.
کرمانی، محمد کریم‌خان بن ابراهیم (1392). رجوم الشیاطین، کرمان: چاپ سنگی، بی‌نا.
کرمانی، محمد کریم خان بن ابراهیم (1355). ارشاد العوام، چاپ سوم، کرمان: سعادت.
کلینی (1381). ‌اصول کافی،‌ تهران:‌ مکتبة الصدوق.
مدرسی چهاردهی، نورالدین (1345). شیخی‌گری، بابی‌گری و بهایی‌گری، تهران: فروغی.
مدرسی چهاردهی، نورالدین (1362). از احساء تا کرمان، چاپ اول، تهران: انتشارات میرگوتنبرگ.
موحدیان عطار، جمعی از نویسندگان (1388). گونه‌شناسی اندیشه منجی موعود، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
نجفی، سید محمدباقر (1357). بهاییان، تهران: طهوری.
Bushman, Richard (2008). Mormonism: A Very Short Introduction, New York: Oxford.
Chryssides, George D. (2001). Exploring New Religions, New York: Continuum.
Davies Douglas J., Joseph Smith (2010). Jesus, And Satanic Opposition, England: Ashgate Publishing Company.
Davies Douglas J., Joseph Smith (2003). An Introduction to Mormonism, New York: Cambridge.
Shipps, Jan (2008). Mormonism: The Story of A New Religions Tradition, Chicago: Illinois press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار