واکاوی ازدواج با محارم در آیین زرتشت بر پایۀ روایات اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران

2 استادیار گروه ادیان، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران

3 دانش‌آموختۀ دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

آیین ازدواج در بسیاری از ادیان پیوندی الاهی است که با تشریفاتی صورت می‌گیرد. هر دین و آیینی برای ازدواج قوانین، مجوزها و منع‌هایی دارد. از مسائل مهم در آیین زرتشت باستان، ازدواج با محارم است که در میان زرتشتیان باستان رخ داده است. این نوشتار مسئلۀ ازدواج با محارم را در میان زرتشتیان باستان با تکیه بر روایات اسلامی تحلیل و واکاوی می‌کند. مراد از «محارم» در این مقاله، نزدیکان درجه یک، یعنی دختر، خواهر و مادر، است. با مشاهده مجموعه روایات و بررسی سندی و محتوایی آنها، این نکته به دست می‌آید که اصل ازدواج با محارم در میان زرتشتیان در برهه‌های گذشته رخ داده است، گرچه قلت یا کثرت آن از روایات فهمیده نمی‌شود. روی سخن این پژوهش با زرتشتیان دوران معاصر نیست؛ زیرا آنها این عمل را روا نمی‌شمرند و در میانشان این نوع ازدواج صورت نمی‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Incestuous Marriage in Zoroastrianism Based on Islamic Narrations

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Hajati Shoroki 1
  • Hossein naghavi 2
  • Davood Mollahasani 3
1 PhD Student in Religions and Mysticism, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Religions, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran
3 PhD Graduate in Quranic and Hadith Sciences, Qom University, Qom, Iran
چکیده [English]

Marriage in many religions is a divine bond that is performed through rituals. Every religion has rules, permissions and prohibitions for marriage. One of the important issues in Zoroastrianism is incestuous marriage happening among the ancient Zoroastrians. This article analyzes this issue based on Islamic narrations. Here, the term "Maharem" refers to first-degree female relatives, i.e. daughter, sister and mother. By observing the collection of narrations and examining their chain of transmission and content, it is concluded that the incestuous marriage has occurred among Zoroastrians in the past, although its scarcity or multiplicity is not understood from the narrations. This research is not about contemporary Zoroastrians; because they do not consider this type of marriage permissible and it does not take place among them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Incestuous Marriage
  • Narrations
  • Ancient Iran
  • Zoroastrianism
قرآن کریم.
آگوستین (1391). شهر خدا، ترجمه: حسین توفیقی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ اول.
ابن بابویه قمی (صدوق)، محمد بن علی (1376). الامالی، تهران: کتابچی، چاپ ششم.
ابن بابویه قمی (صدوق)، محمد بن علی (1378). عیون اخبار الرضا j، محقق: مهدی لاجوردی، تهران: جهان، چاپ اول.
ابن بابویه قمی (صدوق)، محمد بن علی (1385). علل الشرائع، قم: کتاب‌فروشی داوری، چاپ اول.
ابن بابویه قمی (صدوق)، محمد بن علی (1398). التوحید، محقق: هاشم حسینی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
ابن بابویه قمی (صدوق)، محمد بن علی (1413). من لا یحضره الفقیه، محقق: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
توفیقی، حسین (1389). آشنایی با ادیان بزرگ، تهران: سمت/طه/مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول.
جوادی آملی، عبدالله (1387). تسنیم، تحقیق و تنظیم: عبدالکریم عابدینی، قم: اسراء، چاپ اول، ج13.
جوادی آملی، عبدالله (1388). تسنیم، تحقیق و تنظیم: حسین اشرفی و روح‌الله رزقی، قم: اسراء، چاپ اول، ج17.
حسینی طهرانی، سید محمدحسین (1373). امام‌شناسی، تهران: حکمت، چاپ اول.
حسینی‌نژاد، سید مجتبی (1396). «شخصیت رجالی علی بن ابی‌حمزه بطائنی و اعتبار روایات او»، در: حدیث و اندیشه، ش24، ص5-26.
حلی، حسن بن یوسف (1411). خلاصة الاقوال (الرجال)، قم: دار الذخائر، چاپ اول.
حموی، یاقوت بن عبد الله (1399). معجم البلدان، بیروت: دار صادر، الطبعة الاولی.
خویی، سید ابوالقاسم (1410). معجم رجال الحدیث،‌ قم: مرکز نشر آثار شیعه.
راغب اصفهانی، حسن بن محمد (1416). مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، بیروت: دار الشامیة، الطبعة الاولی.
سبحانی، جعفر (1410). کلیات فی علم الرجال، بیروت: دار المیزان، الطبعة الثانیة.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، صححه: حسین الاعلمی، بیروت: اعلمی، الطبعة الاولی.
طبرسی، احمد بن علی (1403). الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق: محمدباقر خرسان، مشهد: مرتضی، چاپ اول.
طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجواد بلاغی، تهران: ناصر خسرو، چاپ سوم.
طبری، محمد بن جریر (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفة، الطبعة الاولی.
طوسی، محمد بن الحسن (1407). تهذیب الأحکام، محقق: حسن الموسوی خرسان، تهران: دار الکتب الاسلامیة، الطبعة الاولی.
طوسی، محمد بن حسن (1381). الرجال، نجف: حیدریه، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا). الفهرست، نجف: المکتبة المرتضویة.
عسگری، سید مرتضی (1382). نقش ائمه در احیای دین، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، چاپ اول.
قمی، علی بن ابراهیم (1367). التفسیر (تفسیر قمی)، تحقیق: سید طیب موسوی جزایری، قم: دار الکتاب، چاپ اول.
کشی، ابوعمرو (1348). الرجال (اختیار معرفة الرجال)، محقق: حسن مصطفوی، مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، الطبعة الاولی.
مامقانی، عبدالله (بی‌تا). تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف: المرتضویة.
مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الثانیة.
معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر، چاپ اول.
مفید، محمد بن محمد (1413). الاختصاص، محقق: علی‌اکبر غفاری و محمود محرمی زرندی، قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، الطبعة الاولی.
مکارم شیرازی، ناصر (1424). کتاب النکاح، قم: مدرسة الامام علی بن ابی طالب j ، الطبعة الاولی.
نجاشی، احمد بن علی (1407). الرجال، تحقیق: سید موسی شبیری زنجانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
واحدی، علی بن احمد (1415). الوسیط فی تفسیر القرآن المجید، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الاولی.
 
Gazferied, Rabbi Solomon (1927). Code of Jewish Law: A Compilation of Jewish Laws and Customs, Translated by Hyman E. Goldin, New York: Hebrew Publishing Co.