تبیین خاستگاه شر بر اساس گاهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 استاد گروه فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 استادیار ادیان و عرفان تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

گاهان به عنوان بنیان و شیرازه دین زردشتی و به دلیل انتساب به زردشت، مهم‌ترین و قدیمی‌ترین متن اوستا از یک سو، و عقیده انتخاب میان خیر و شر به عنوان مهم‌ترین مسئله دین یادشده از سوی دیگر، دو محوری است که این مقاله بر اساس آنها در صدد است با کنکاش در آثار محققان مطرح در زمینه تبیین خاستگاه شر بر اساس گاهان و دسته‌بندی و تحلیل آنها راه‌حل پیشنهادی خود را عرضه کند؛ راه‌حلی که متکی بر دوباره‌خوانی و تأمل بر یسن‌های گاهانی و دارای دو ساحت است: اول ساحتی که مربوط به خود گاهان است و آن اینکه گاهان را متنی کلامی ندانیم، بلکه بپذیریم که متنی با ماهیتی اخلاقی است، حال آنکه محققان، آن را متنی کلامی دانسته‌اند. دوم ساحتی که مربوط به تجدید نظر در ماهیت شر در دین زردشتی است، به این معنا که به جای پذیرفتن ماهیت وجودی برای شر، برای آن ماهیت عدمی قائل شویم، در حالی که در آثار و نوشته‌های مربوط به شر و مبدأ آن، اصرار بر ماهیت وجودی کاملاً آشکار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Explanation of the Origin of Evil Based on Gahan

نویسندگان [English]

  • Khadije Rahmati 1
  • Enshaallah Rahmati 2
  • Mohammadreza Adli 3
  • Bakhshali Ghanbari 4
1 PhD Student in Comparative Religions and Mysticism, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Philosophy, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Comparative Religions and Mysticism, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Department of Comparative Religions and Mysticism, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Gahan,considered as foundation  of Zoroastrianism and due to its attribution to Zoroaster, is the most important and oldest text of Avesta. On the other hand ,the idea of choosing between good and evil is the main theme of Zoroastrian religion .Based on these two central issues and by exploring the works of prominent researches ,the present article seeks to offer its solution in explaning the origin of evil from the perspective of Gahan and their classification and analysis؛the solution which relies on re-reading are re-considering the Gahan chapters .This solution has two areas:The first area relates to Gahan itself and is that we don’t concider Gahan as a theological text, but rather accept it as a text which has a moral nature,while researches have considered it as a theological text .The second area relates to reconsideration and revision of the nature of evil in Zoroasrianism.Accordingly, instead of accepting an existential nature for evil,we consider it non-existent,although in works and writings related to evil and its origion,the existential nature of evil is clearly  emphasized

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gahan
  • Evil Problem
  • Monotheistic Approach
  • Dualism Approach
  • Ritual Approach
  • Moral Nature
الیاده، میرچا (1379). «زردشت و دین ایرانی»، ترجمه: احمد سمیعی گیلانی، در: معارف، دوره هفدهم، ش61، ص2-48.
اوستا: کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی (1385). گزارش و پژوهش: جلیل دوست‌خواه، تهران: مروارید، چاپ دهم.
بنونیست، امیل (1377). دین ایرانی بر پایه متون معتبر یونانی، ترجمه: بهمن سرکاراتی، تهران: قلمرو.
پانائینو، آنتونیو (1381). «راهنمای انتقادی و کتاب‌شناختی دین زردشتی»، ترجمه: حسن رضائی ‌باغ‌بیدی، در: معارف، دوره 19، ش1، ص89-119.
حسنی رازی، سید مرتضی بن داعی (منسوب به) (1383). تبصرة العوام فی معرفة مقالات الأنام، تصحیح: عباس اقبال، تهران: توس، چاپ دوم.
دوشن‌گیمن، ژ. (1375). دین ایران باستان، ترجمه: رؤیا منجم، تهران: فکر روز.
دوشن‌گیمن، ژ. (1378). اورمزد و اهریمن: ماجرای دوگانه‌باوری در عهد باستان، ترجمه: عباس باقری، تهران: سپهر اندیشه.
دوشن‌گیمن، ژ. (1383 الف). واکنش غرب در برابر زردشت، ترجمه: تیمور قادری، تهران، امیرکبیر.
دوشن‌گیمن، ژ. (1383 ب). «آرای گوناگون درباره زردشت»، ترجمه: آرزو رسولی، در: نامه ‌فرهنگستان، ضمیمه ش16.
دهالا، مانک جی نوشیروان جی (1377). خداشناسی زردشتی: از باستانی‌ترین زمان تا کنون، برگرداننده به فارسی: رستم شهزادی، تهران: فروهر.
دینشاه ایرانی (1311). پرتوی از فلسفه ایران باستان، بمبئی: انجمن زردشتیان ایران.
رضائی باغ‌بیدی، حسن (1388). تاریخ زبان‌های ایرانی، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی).
زنر، آر. سی. (1375). طلوع و غروب زرتشتی‌گری، ترجمه: تیمور قادری، تهران: فکر روز.
شاکد، شائول (1381). از ایران زردشتی تا اسلام، ترجمه: مرتضی ثاقب‌فر، تهران: ققنوس.
شهرستانی، محمد بن عبد الکریم (1413/1992). الملل والنحل، صَحّحه وَ عَلَّق علیه: احمد فهمی محمد، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الثانیة.
صفری فروشانی، نعمت‌الله (1386). «راه‌های مطالعه فرقه‌شناسی اسلامی»، در: فرق تسنن، ویراستار: مهدی فرمانیان، قم: نشر ادیان، ص23-60.
طباطبایی، محمدحسین (1363). تفسیر المیزان، ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی، بی‌جا: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، ج9 و 14.
علمای اسلام بدیگر روش (1922). روایات داراب هرمزدیار، دفتر دوم، مانک رستم اون وآلا، بمبئی.
فقیه بلخی، ابوالمعالی محمد بن نعمت علوی (1386). بیان الادیان، بر اساس نسخه تازه‌یاب، تصحیح: محمدتقی دانش‌پژوه، با همکاری قدرت‌الله پیش‌نماززاده، تهران: انتشارات ادبی‌تاریخی موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
کریستنسن، آرتور (1376). مزداپرستی در ایران قدیم، ترجمه: ذبیح‌‌الله صفا، تهران: هیرمند.
کریستنسن، آرتور (1385). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه: رشید یاسمی، ویراستار: حسن رضائی ‌باغ‌بیدی، تهران: صدای معاصر، چاپ پنجم.
کلنز، ژان (1386). مقالاتی درباره زردشت و دین زردشتی، ترجمه: سید احمد قائم‌مقامی، تهران: فرزان.
نیبرگ، هنریک ساموئل (1383). دین‌های ایران باستان، ترجمه: سیف‌الدین نجم‌آبادی، کرمان: دانشگاه باهنر.
نیولی، گراردو (1385). «شر در ادیان ایران باستان»، ترجمه: سید سعیدرضا منتظری و بابک رجبی، در: هفت‌آسمان، ش30، ص121-132.
نیولی، گراردو (1390). از زردشت تا مانی، ترجمه: آرزو رسولی (طالقانی)، تهران: ماهی.
یعقوبی، احمد بن اسحاق (1382). تاریخ یعقوبی، ترجمه: محمدابراهیم آیتی، بی‌جا: بی‌نا، چاپ نهم، ج1.
Boyce, Mary (1975). "Some Reflection on Zoroastrianism" in: Bulletin of the School of Oriental and African Studies, vol. 19. no. 2, pp. 304-316.
Boyce, Mary (1982). A History of Zoroastrianism, Vol. 2, under The Achaemenian, Leiden: Brill.
Boyce, Mary (1984). Textual Sources for the Study of Zoroastrianism, University of Chicago Press.
Boyd, James; Crosby, Donald A. (1979). "Is Zoroastrianism Dualistic or Monotheistic?" in: Journal of the American of the Religion, Vol. XLVII, pp. 557-588.
Duchsene-Guillemin, J. (1958). The Western Response to Zoroaster, Oxford: Clarendon Press.
Gershevitch, Ilya (1959). The Avestan Hymn to Mithra, Cambridge University Press.
Gnoli, Gerardo (1999). "Evil in Ancient Iranian Religion", in: Encyclopedia of Iranica, Vol. 9, pp. 79-82.
Grenet, Frantz (2015). "Zarathustra’s Time and Homeland Geographical Perspectives”, in: Willy Blackwell Companion of Zoroastrianism ed. by Michael Stausberg & Etal, John Willy & Sons Ltd, pp. 21-31.
Haug, Martin (1978). Essays on the Sacred Language, Writing and Religion Persis, 2nd edition by West.
Henning, W. B. (1951). Zoroaster Politician orWitch–Doctor? London: Oxford University Press.
Hintze, Almut (2015). "Zarathustra’s Time and Homeland: Linguistic Perspective", in: Willy Blackwell Campanion of Zoroastrianism ed. by Michael Stausberg & Etal, John Willy & Sons Ltd, pp. 31-39.
Humbach, Helmut (2015). "The Gāthās", in: Willy Blackwell Companion of Zoroastrianism ed. by Michael Stausberg & Etal, John Willy & Sons Ltd, pp. 39-44.
Malandra, William W. (2012, Februry 2). “Gāthāsii”, In: Encyclopedia of Iranica, Retrieved from: http://www.iranicaonline.org
Nyberg, S. H. (1958). "Sasanid Mazdaism according to Moslem Sources" in: Journal of the K. R. Cama Oriental Institute, 39: 1-68.
Stausberg, Michael (2008). "On the State and Prospects of the Study of Zoroastrian”, in: Numen 55, pp. 561-600.
Stausberg, Michael (2015). "Zarathustra: Post–Gathic.Trajeetries" in: Willy‌ Companion of Zoroastrianism ed. by Michael Stausberg & Etal, John Willy & Sons Ltd, pp. 69-81.
Zaehner, R. (1972). Zurwan, A Zoroastrian Dilema, New York: Biblo and of the 1955 ed.
Zaehner, R. C. (1961). The Dawn and Twilight of Zoroastrianism, London: Weidenfold and Nicolson.