مهم‌ترین مضامین ادعیه شیعی و مسیحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ادیان ابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی، دانشگاه تهران

چکیده

دیدگاه عمومی این است که دعا ابزاری است برای درخواست از خدا و برآورده‌شدن نیازهای آدمی. حال آنکه در همۀ ادیان و به‌ویژه ادیان ابراهیمی دعا فراتر از درخواست و نشان‌دهنده باورداشت‌های انسان و ادیان راجع به خدا است. بررسی ادبیات دعایی در اسلام و مسیحیت نشان می‌دهد دعا وجوهی فراتر از درخواست دارد. هم در اسلام و هم در مسیحیت دعا، تجربۀ ناب عرفانی و مقدس معرفی می‌شود. دعا پیوندی ناگسستنی با الاهیات دارد و بسیاری از اندیشه‌های الاهیاتی اسلام و مسیحیت در دعا بازنمایی و بازسازی شده است. از سوی دیگر، ماهیت دعا ارتباط و گفت‌وگو با خداوند است و اگر این ارتباط، صرفِ به زبان آوردن کلمات و واژگانی بی‌روح نباشد و مواجهه و ارتباطی پویا و متقابل را در بر بگیرد این گفت‌وگو به‌درستی صورت گرفته است. این گفت‌وگو که صمیمانه و دوسویه است از سطح ارتباط من- او خارج می‌شود و به ارتباط من- تو می‌رسد. بر این اساس، انسان خدا را همواره در کنار و مخاطب خود می‌داند و در قالب دعا این گفتمان صمیمانه را به نمایش می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Main Themes of Shiite and Christian Supplications

نویسندگان [English]

  • mehrab sadeghnia 1
  • fatemeh ghorbani 2
1 استادیار گروه ادیان ابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم
2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی، دانشگاه تهران
چکیده [English]

It is widely believed that supplications are means by which a person makes requests from God and one’s needs are fulfilled. However, in all religions, particularly in Abrahamic religions, supplications go beyond requests and are indicative of the beliefs held by humans and religions about God. A consideration of the supplication literature in Islam and Christianity shows that supplications have aspects over and above requests. In both Islam and Christianity, supplications are characterized as pure mystical and sacred experiences. They are inseparably tied to theology, and some Islamic and Christian theological views are represented and reconstructed in supplications. Moreover, the nature of supplications is a communication and conversation with God, and it is properly performed if the communication is not a mere utterance of spiritless words, and is, instead, a dynamic mutual connection. Such an intimate and mutual conversation goes beyond a me-him communication to a me-you relation. Thus, the human sees God as being always with him and his addressee, and such an intimate conversation is presented in the form of a supplication.

کلیدواژه‌ها [English]

  • supplication
  • Islamic supplications
  • Christian supplications
  • conversation
  • me-you communication

منابع

ابن فارس، احمد (1404). معجم مقائیس اللغة، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1426). لسان العرب، بیروت: مؤسسة اعلمی فی المطبوعات، ج1.
اکرمی، غلام‌رضا (1387). «دعا و نیایش در ادیان»، در: اخبار ادیان، ش26-27، ص58-62.
ایزوتسو، توشیهیکو (1381). خدا و انسان در قرآن، ترجمه: احمد آرام، تهران: انتشارات سهامی کتاب.
بخشنده، حمید (1386). «دعا از سه منظر»، در: هفت‌‌آسمان، ش36، ص67-80.
بوبر، مارتین (1380). کسوف خداوند، ترجمه: عباس کاشف، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
بوبر، مارتین (1386). من و تو، ترجمه: ابوتراب سهراب، الهام عطاردی، تهران: فرزان روز.
تعالیم کلیسای کاتولیک (1393). ترجمه: احمدرضا مفتاح، حسین سلیمانی، و حسن قنبری، قم: نشر ادیان.
حلی، احمد بن فهد (1429). عدة الداعی و نجاح الساعی، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة، عترت.
زویمر، سموئیل (1387). نیایش‌نامه: نیایش از دیدگاه اندیشمندان، تهران: مؤسسه بشیر.
صادق‌نیا، مهراب (1381). «خدای عهد عتیق»، در: هفت‌آسمان، ش15، ص217-226.
طباطبایی، محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین،ج2.
فانی، کامران؛ خرمشاهی، بهاء‌الدین؛ صدر، احمد (ویراستار) (1378). دائرة‌المعارف تشیع، تهران: حکمت.
فیض‌الاسلام اصفهانی، علی‌نقی (1376). ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه، ترجمه: عبدالرحیم افشاری زنجانی، تهران: فقیه.
قائمی‌نیا، علی‌رضا (1386). «اعجاز شناختی قرآن کریم»، در: ذهن، دوره 8، ش31، ص3-32.
قمی، عباس (۱۳۸۴). کلیات مفاتیح الجنان، ترجمه: آیت‌اللّه کمره‌ای، تهران: آیین.
مک‌گراث، آلیستر (1384). درس‌نامه الاهیات مسیحی، ترجمه: بهروز حدادی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، ج1.
Bowden, John (2005). Christian Complete Guide, London: continuum.
Bromiley, Jeoffrey W. (1986). The International Standard Bible Encyclopedia, Michigan, v. 4.
Foster, David (1999). The Catholic Prayer Book, Scotland.
Hrbermann, Charls G. (1913). The Catholic Encyclopedia, New York: The Encyclopedia Press, v. 12.
Lacoste, Jean-Yves (2005). Encyclopedia of Christian Theology, New York: Covenant.
Spear, Wayne R. (2002). Talking to God, USA: Crown & Covenant.