TY - JOUR ID - 130133 TI - روش فهم متون دینی در اندیشه ابن‌رشد و اسپینوزا JO - پژوهش های ادیانی JA - JRR LA - fa SN - 2345-3230 AU - بخشی فعله, محمد AU - منفرد, مهدی AU - جوادی, محسن AD - دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الاهیات، دانشگاه قم، قم، ایران AD - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الاهیات، دانشگاه قم، قم، ایران AD - استاد گروه فلسفه اخلاق، دانشکده الاهیات، دانشگاه قم، قم، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 17 SP - 195 EP - 214 KW - ابن‌رشد KW - تأویل KW - اسپینوزا KW - تفسیر (هرمنوتیک) KW - متون دینی DO - 10.22034/jrr.2021.251731.1784 N2 - یکی از مسائل مهم در عرصه دین، دست‌یابی به فهم درست نوشتار و گفتار دینی است. فهم نادرست آن، به تفرقه، انحراف و حتی روی‌گردانی از دین خواهد انجامید. در سنت اسلامی، ابن‌رشد با نظریه تأویل و در سنت یهودی، اسپینوزا با نظریه تفسیری (هرمنوتیکی) خاص خود، به نحو جدّی به این مسئله پرداخته‌اند. به ‌رغم اختلاف در برخی مبانی، ساز و کاری که آن دو مطرح کرده‌اند در چگونگی دست‌یابی به فهم صحیح متون دینی، از قرابت و مشابهت فراوانی حکایت دارد. باور به دو دسته متون پنهان و آشکار، بازگرداندن متون پنهان به آشکار، حمل بر ظاهر متن، توجه ویژه به دستور زبان مبدأ، پرهیز از دخالت‌دادن پیش‌فرض‌ها و پیش‌داوری‌ها، جست‌وجوی شواهد درون‌متنی، توجه به مناسبت برای رهایی از تعارض و بهره‌جستن از روش‌های علوم طبیعی، از جمله ساز و کارهای مشترک این دو فیلسوف عقل‌گرا است. در این مقاله می‌کوشیم ابتدا به گونه توصیفی، تبیینی از ساز و کارهای یادشده مطرح کنیم و سپس به گونه‌ای مقایسه‌ای، وجوه متعدد هم‌زبانی این دو فیلسوف را در این مسئله نشان دهیم. UR - https://adyan.urd.ac.ir/article_130133.html L1 - https://adyan.urd.ac.ir/article_130133_e36fbbd21407c7d714f5f8c2450f6851.pdf ER -