نهادهای دینی اباضیان عمان در دوره معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته دکتری مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

آشنایی با چارچوب نهادهای دینی هر یک از مذاهب اسلامی، کمک شایانی به شناخت صحیح و فهم دقیق آموزه‌های آن مذهب می‌کند. مذهب اباضیه با رویکرد ویژه در کشور عمان از این قاعده مستثنا نیست. شناخت دقیق جایگاه هر یک از نهادهای علمی و مذهبی که در مجموعه حکومت پادشاهی عمان، رویکرد امامت دینی نیز برای خویش تعریف کرده‌اند، و تحلیل این نهادها زمینه‌ساز فهم صحیح جایگاه و رویکرد این مجموعه‌ها است. لذا در این مقاله با نگاهی توصیفی‌تحلیلی وزرات‌خانه‌ها و دانشگاه‌های مهم و کاربردی دینی و سیاسی اباضیان را تشریح می‌کنیم. در این میان بر رویکرد تربیت مبلغان اباضی و نقش وزارت اوقاف و امور دینی کشور عمان تمرکز بیشتری خواهیم داشت. زیرا باعث تقویت همین مذهب شده و به نوعی نقش حوزه علمیه را ایفا می‌کند. امید است در نهایت، این شناخت سبب تقویت همدلی، همکاری و تقریب بین مذاهب اسلامی شود و روشی ملموس و کارآمد پیش روی محققان عرصه اباضیه بگستراند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Institutions of the Ibadis of Oman in the Contemporary Period

نویسنده [English]

  • Ibrāhīm Qāsimī
PhD Graduate in Comparative Studies of Islamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Familiarity with the framework of religious institutions of each Islamic denominations helps to know and understand the teachings of that denomination accurately. Ibadism with a special approach in Oman is no exception to this rule. Accurate identification of the position of the scientific and religious institutions that have defined the approach of religious Imamate for themselves in the Kingdom of Oman, and the analysis of them is the basis for a correct understanding of the position and approach of these institutions. Therefore, with a descriptive-analytical look, we describe the important and practical- religious and political ministries and universities of Ibadis. In the meantime, we will focus more on the approach of training Ibadi missionaries and the role of the Ministry of Endowments and Religious Affairs of Oman, since it strengthened this denomination and plays the role of a seminary. It is hoped that in the end, this identification will strengthen empathy, cooperation and rapprochement between Islamic denominations and will spread a tangible and efficient method for researchers in the field of Ibadism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibadism
  • Religious Institutions
  • Universities
  • Ministries
  • Ibadi Government
  • Oman
قرآن کریم.
بارونی، سلیمان بن عبد الله (بی‌تا). الازهار الریاضیة فی ائمة و ملوک الاباضیة، عمان: مطبعة الازهار البارونیة، الطبعة الاولی.
جهلان، عدّون (1991). الفکر السیاسی عند الاباضیة، سیب: مکتبة الضامری للنشر والتوزیع، الطبعة الثانیة.
حجازی، عبد الرحمن عثمان (2000). تطوّر الفکر التربوی الاباضی فی شمال الافریقی، بیروت: مکتبة العصریة، الطبعة الاولی.
خانی‌پور، ام‌البنین (بی‌تا). نظام آموزشی عمان، تهران: سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، چاپ اول.
درجینی، احمد بن سعید (بی‌تا). طبقات المشایخ بالمغرب، بیروت: دار الفکر العربی، الطبعة الاولی.
سالمی، عبد الله بن حمید (1989). مشارق انوار العقول، بیروت: دار الجیل، الطبعة الاولی.
شماخی، احمد بن سعید (1985). الاسلام و تاریخه من وجهه نظر اباضیة، بیروت: دار اقرا، الطبعة الاولی.
شماخی، احمد بن سعید بن عبد الواحد (1987). کتاب السیر، عمان: وزارة التراث القومی والثقافة، الطبعة الاولی.
فراهیدی، خلیل بن احمد (بی‌تا). العین، بیروت: دار و مکتبة الهلال، الطبعة الاولی.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی (1389). فرهنگ‌نامه اصول فقه، قم: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، چاپ اول.
ناصر، محمد صالح (بی‌تا). دور الاباضیة فی نشر الاسلام بغرب افریقیا، عمان: دار العمانیة للنشر والتوزیع، الطبعة الاولی.
نامی، عمرو خلیفه (2001). دراسات عن الاباضیة، بیروت: دار الغرب الاسلامی، الطبعة الاولی.
وزارة الاعلام (1426). عمان 2005 و 2006، مسقط: وزارة الاعلام، الطبعة الاولی.
وزارة الاعلام (2004). عمان 2004 و 2005، مسقط: وزارة الاعلام، الطبعة الاولی.
وزارة الاوقاف والشئون الدینیة (2012). الدلیل الاحصایی للمساجد فی سلطنة عمان، مسقط: وزارة الاوقاف والشئون الدینیة، الطبعة الاولی.
       (پایگاه رسمی دار الافتاء عمان)www.iftaa.om 
 (پایگاه رسمی وزارة الاوقاف و شئون الدینیة عمان) www.mara.gov.om
 (پایگاه رسمی وزارة التراث والثقافة عمان) www.mhc.gov.om
(پایگاه رسمی وزارت آموزش و پرورش عمان) www.moe.gov.om
 (پایگاه رسمی وزارت آموزش عالی عمان) www.mohe.gov.om
(پایگاه رسمی دانشگاه سلطان قابوس) www.squ.edu.om