ارزیابی مبانی انسان‌شناختی ترواده بودیسم بر اساس مبانی حکمت متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی، اراک، ایران

2 استادیار گروه ادیان غیرابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

شناخت انسان همواره محل توجه مکاتب مختلف دینی، فلسفی و عرفانی بوده است. امروزه اندیشمندان به آیین‌های عرفانی بدون شریعت، مانند آیین بودا، توجه دارند و از آن استقبال می‌کنند. ترواده‌ بودیسم نیز به عنوان قرائتی سنتی از آموزه‌های بودا، با نگاه فلسفی و عرفانی انسان را تحلیل می‌کند. تأمل در مبانی انسان‌شناختی بودیسم شناخت ما از انسان در این آیین را عمیق‌تر خواهد کرد. بدین‌منظور پژوهش حاضر ضمن معرفی مبانی انسان‌شناختی ترواده ‌بودیسم، در صدد است آن را بر اساس مبانی حکمت متعالیه ارزیابی کند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی در نهایت به این نتیجه می‌رسد که انسان‌شناسی بودیسم از جهاتی ناقص است و به برخی از پرسش‌ها درباره مبدأ هستی و فلسفه وجودی انسان پاسخ نمی‌دهد. بودا با انکار خدا و معرفی انسان به عنوان برترین موجود عالم و همچنین با انکار نفس ثابت، ماهیت انسان را چیزی جز ترکیبی از پنج بخش، یعنی بدن فیزیکی، احساس، ادراک، نمودهای روانی، و دانستگی نمی‌داند و آنچه به عنوان یک فرد تجربه می‌شود چیزی جز فرآیند شدن نیست. در انسان‌شناسی ترواده بودیسم انسان موجودی است که به سبب تولدهای مکرر در زنجیره سمساره گرفتار آمده و با پیوستن به نیروانا به رهایی می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Anthropological Foundations of Theravada Buddhism Based on the Foundations of Al-Hikmah Al-Motaaliyah

نویسندگان [English]

  • Ali Jafari 1
  • Mahdi Alimardi 2
1 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran
2 Assistant Professor, Department of Non-Abrahamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Cognition of man has always been the focus of various religious, philosophical and mystical schools. Today, thinkers pay attention to and welcome mystical religions without Sharia, such as Buddhism. Theravada Buddhism, as a traditional reading of Buddhist teachings, analyzes man from a philosophical and mystical perspective. Reflecting on the anthropological foundations of Buddhism will deepen our knowledge of man in this religion. Therefore, the present study, while introducing the anthropological foundations of Theravada Buddhism, seeks to evaluate it on the basis of the principles of Al-Hikmah Al-Motaaliyah (transcendent wisdom). This study, using a descriptive-analytical method, finally concludes that the anthropology of Buddhism is incomplete in some respects and does not answer some questions about the origin of existence and the philosophy of human existence. By denying God and introducing man as the supreme being of the universe, as well as by denying the fixed soul, the Buddha considers human nature to be nothing more than a combination of five parts: the physical body, feeling, perception, mental manifestations, and knowledge. What is experienced as an individual is nothing but a process. In the anthropology of Theravada Buddhism, man is a creature who is trapped in the chain of Samsara due to repeated births and is liberated by joining Nirvana.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theravada Buddhism
  • Anthropology
  • Buddha
  • Man
  • Soul
  • Hikmat Motaaliyah

مراجع

راداکریشنان، سروپالی (1379). شیوه زندگی هندو، ترجمه: رضا حسین آهی دشتی، تهران: ماکان.
شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366). الشواهد الربوبیة، ترجمه و تفسیر: جواد مصلح، تهران: سروش.
شیرازی، محمد بن ابراهیم (1376). رساله سه اصل، تهران: مولا.
شیرازی، محمد بن ابراهیم (1401). الحکمة المتعالیة فی اسفار الاربعة العقلیة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج8.
ولفگانگ، ه. (1375). آیین بودا: طرح تعلیمات و مکتب‌های بودایی، ترجمه: ع. پاشایی، تهران: فیروزه.
Banias, John (2003). A Comprehensive History of Religions, Tehran: Amuzesh.
Bhaskar, V. S. (2009). Faith and Philosophy of Buddhism, Delhi: Kalpaz.
Bhikkhu, B. (2005). In the Buddha’s Worlds: An Anthology of Discourses from the Pali Canon, Boston: Wisdom Publications.
Bhikkhu, B. (2017). The Suttanipāta: An Ancient Collection of the Buddha’s Discourses, Somerville: Wisdom Publications, Vol. 3.
Buddhaghosa, B. (2010). Visuddhimagga: the Path of Purification, (B. Nanamoli, Trans.) Kandy, Sri lanka: Buddhist Publication Society.
Collins, S. (1982). Selfless Persons: Imagery and Thought in Theravada Buddhism, London: Cambridge University Press.
Conze, E. (1962). Buddhist Thought in India, London: Guildford, Surrey.
Gethin, R. (1998). The Foundations of Buddhism, New York: Oxford.
Gnanarama, P. (2000). Essential of Buddhism, Singapore: Buddhist and Pali College of Singapore.
Gombrich, R. (2006). Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo (second ed.), London: Routledge.
Hamilton, S. (1996). Identity and Experience: The Constitution of the Human Being According to Early Buddhism, London: Luzac.
Harvey, P. (2000). An Introduction to Buddhist Ethics, New York: Cambridge.
Keown, D. (1996). Buddhism: A Very Short Introduction, Oxford: Oxford University Press.
Lusthaus, D. (2002). Buddhist Phenomenology: A Philosophical Investigation of Yogacara Buddhism and the Cheng Wei-Shih lun, Curzon: Routledge.
Malalasekera, G. P. (1957). The Buddha and his Teachings, Colombo: Buddhist Council of Ceylon.
Mrozik, S. (2007). Virtuous Bodies: The Physical Dimensions of Morality in Buddhist Ethics, New York: Oxford.
Nanamoli, B.; Bodhi, B. (1995). The Middle Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikaya, Somerville: Wisdom Publications, Vol. 4.
Rinpoche, P. (1998). The Words of My Perfect Teacher: A Complete Translation of a Classic Introduction to Tibetan Buddhism, (P. T. Group, Trans.), Boston: Shambhala.
Sarao, K. T. (2004). Encyclopedia of Buddhism, (R. E. Buswell, Ed.), USA: Macmillan Reference.
Silva, L. A. (1979). The Problem of the Self in Buddhism and Christianity, New York: Palgrave Macmillan.
Story, F. (2008). Gods and the Universe in Buddhist Perspective, Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society.
William, P.; Tribe, A. (2002). Buddhist Thought, London & New York: Routledge.
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار