تصلیب و مرگ عیسی از نگاه مفسرین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان گرایش الهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

تصلیب، مرگ و قیام حضرت عیسی (ع) از رویدادهای بنیادی‌ و جنجالی‌ تاریخ مسیحیت، و در عین حال یکی از نقاط اختلافی میان مسلمانان و مسیحیان است. اگر برای مسئله تصلیب و مرگ عیسی (ع)، دو بعد الاهیاتی و تاریخی قائل شویم، باید گفت تفاوت الاهیاتی آموزه مسیح در دو دین، ناظر به تفاوت روایت تاریخی آن است. رویداد تصلیب و مرگ مسیح در کل نظام دینی مسیحیت جایگاه محوری دارد و اساس بسیاری از آموزه‌های بنیادین شده است. مطابق اناجیل، مسیح به دست سربازان رومی دست‌گیر، محاکمه و به صلیب کشیده شد و پس از آن دفن گردید، امّا پس از سه روز از میان مردگان برخاست و به آسمان صعود کرد. روایت تصلیب عیسی و مرگ او در اسلام بسیار متفاوت با روایت مسیحی آن است. دیدگاه برخی مفسران درباره به صلیب رفتن عیسی، به نوعی هم‌طراز و همسان با روایت مسیحیان از ماجرای تصلیب عیسی است. با بررسی تفاسیر و ادله  متفاوت می‌توان گفت مفسران اسلامی به نظری کاملاً قطعی درباره به صلیب رفتن عیسی یا وفات او نرسیده‌اند و ادله هر کدام نقاطی مبهم و مناقشه‌پذیر دارد و شاید بتوان ادعای مفسران همدل با روایت مسیحی از به صلیب رفتن عیسی را خالی از وجه ندانست و به آن نزدیک شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Crucifixion and Death of Jesus from the Viewpoint of Muslim Exegetists

نویسندگان [English]

  • Arefe Goudarzvand
  • Mohsen Golpayegani
PhD Student of Comparative Study of Religions at the University of Religions and Denominations
چکیده [English]

While the Crucifixion, death and Resurrection of Jesus is amongst the most fundamental and controversial events in the history of Christianity, it has become a place for disagreement between the Muslim and the Christian. If we consider the Crucifixion and death of Jesus, from two aspects i.e. theological and historical, it must be said that the theological difference between the two religions in terms of the doctrine of the Christ originates from their different historical narrations of it. According to the Gospels, Jesus Christ was arrested by the Roman soldiers, put into trial and then crucified and buried, but after three days rose from the dead and ascended to the Heaven.
The Muslim Narrations of the Crucifixion and death of Jesus is very different from its Christian version. The viewpoint of some Muslim exegetists on the event looks like that of their Christian counterparts. Surveying the Muslim Narrations It could be told that they did not manage to get to a determined account of the Crucifixion, death and Resurrection of Jesus, each of them having some vague and challenging points. It might be told that those Muslim narrations that are in the same direction with the Christian ones could be more justifiable to assent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crucifixion
  • Death of Jesus
  • resurrection
  • the Gospels
  • Muslim Narrations
قرآن کریم.
آلوسی، محمود بن عبدالله (1414). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الفکر.
ابن اسحاق، محمد (1417). تفسیر محمد ابن اسحاق، بیروت: مؤسسة الرسالة.
ابن عاشور، محمد طاهر (1984). التحریر والتنویر، تونس: دار التونسیة للنشر.
ابن عباس، عبدالله (1412). تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس، بیروت: دار المکتب العلمیّة.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1405). لسان العرب، قم: نشر ادب حوزه.
ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (1413). تفسیر بحر المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
بحرانی، سید هاشم (بی‌تا). البرهان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه بعثت.
بخاری، محمد ابن اسماعیل (1423). صحیح، دمشق و بیروت: دار ابن کثیر.
بلاغی نجفی، محمد جواد (بی‌تا). آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث.
تفلیسی، ابوالفضل حبیش بن ابراهیم (1371). وجوه قرآن، ترجمه: مهدی محقق، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ثعلبی، احمد ابن محمد (1422). تفسیر ثعلبی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
جزایری، سید نعمت‌الله (1423). قصص الانبیاء، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
حاکم نیشابوری، محمد ابن عبدالله (1417). مستدرک الصحیحین، مصر: دار الحرمین للطباعة والنشر والتوزیع.
حسنین محمد مخلوف (1401). صفوة البیان فی المعانی القران، ابوظبی: لجنة الاحتفالات قرن خامس عشر الهجری.
حویزی، علی بن جمعه (1382). نور الثقلین، قم: مطبعة العلمّیة.
الخازن، علی بن محمد (1415). تفسیر الخازن، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
خرمشاهی، بهاءالدین (1377). دانش‌نامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران: انتشارات ناهید.
رضا، رشید (1367). تفسیر المنار، قاهره: دار المنار، الطبعة الثالثة.
الرومی، صهیب (2005). المسیح بین التلمود والقرآن، بیروت: بیسان النشر والتوزیع والاعلام.
زمخشری خوارزمی، محمود ابن عمر (2009). الکشاف، بیروت: نشر المعرفة.
زیبایی‌نژاد، محمدرضا (1382). مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، تهران: انتشارات سروش.
السدی الکبیر، اسماعیل بن عبدالرحمن (1414). تفسیر السّدی الکبیر، قاهره: دار الوفا للطباعة والنشر.
سمرقندی، نصر بن محمد (1413). تفسیر سمرقندی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
سمعانی، منصور بن محمد (1418). تفسیر سمعانی، ریاض: دار الوطن.
طباطبایی، سید محمد حسین (1427). تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث والقرآن، بیروت: دار التعارف.
طباطبایی، محمد حسین (1393). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن (1403). مجمع البیان، قم: منشورات مکتبة آیة الله المرعشی.
طریحی، فخرالدین بن محمد (1375). مجمع البحرین، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا). التبیان فی التفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عبده، محمد (بی‌تا). المنار، تألیف: محمد رشید رضا، بیروت: دار المعرفة.
فخر رازی، محمد بن عمر (1401). التفسیر الکبیر، بیروت: دار الفکر.
فیض کاشانی، محمدمحسن (1415). تفسیر الصافی، تهران: مکتبة الصدر.
قرشی، سید علی‌اکبر (1361). قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ سوم.
قرطبی، محمد ابن احمد (1427). الجامع لاحکام القرآن، بیروت: مؤسسة الرسالة.
قزما خوری، یوسف؛ و دیگران (1996). عیسی و مریم فی القرآن والتفاسیر، اردن: دار الشرق للنشر والتوزیع.
قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
قمی، علی ابن ابراهیم (1404). تفسیر القمی، قم: مؤسسة دار الکتاب.
کوفی، فرات (بی‌تا). تفسیر فرات الکوفی، تهران: چاپ وزارت ارشاد.
مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
المراغی، احمد مصطفی (1365). تفسیر المراغی، مصر: مکتبة مصطفی البانی و اولاده.
المصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
نسفی، عبدالعزیز بن محمد (بی‌تا). تفسیر نسفی، عربستان سعودی: مکتبة نزار المصطفی الباز.
نیشابوری، مسلم بن حجاج (1412). صحیح، مصر: دار الحدیث.
Irenaeus (1992). Agains Heresies, Book 1, Chapter 24, section 4, in: Dominic J. Unger, Ante-Nicene Fathers, USA: Paulist Press, vol. 1.
Von Stosch, Klaus (2014). "Jesus in the Qur‘an, Approaches and Challenges of a Qur’anic Christology", in: ID. (Hg.), Gottes Handeln denken, Untersuchungen zum Gott-Welt-Verhältnis in Islam und Christentum, Paderbo, u.a., Beiträge zur Komparativen Theologie, 10: 109-133.