مهابت امر مینوی: سنجش دیدگاه رودلف اتو و حکمت متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دین‌پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

3 استادیار گروه ادیان غیرابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

4 دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

رودلف اتو، دین‌پژوه معاصر، معتقد بود در تاریخ ادیان، به امر قدسی نگاه اخلاقی و عقلی شده و کمتر از منظر شهودی به آن نگریسته‌اند. از این‌رو، وی این تعبیر را وافی به مقصود ندانست و تعبیر «نومینوس» یا «امر مینوی» را ابداع کرد. در تحلیل وی، یکی از ابعاد مهم در تجربه امر مینوی، عنصر «مهابت» آن است. هدف از این مقاله نشان‌دادن قوت‌ها و ضعف‌های اندیشه رودلف اتو در تحلیل مهابت امر قدسی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اتو نگاه عقلی به امر قدسی را در برابر نگاه شهودی بدان می‌دانست و می‌کوشید شهود را اصل قرار دهد. اما از منظر حکمت متعالیه، در شناخت امر قدسی یا خداوند متعال نگاه عقلی در برابر نگاه شهودی نیست، بلکه این دو مبنا با هم هماهنگ و به نحوی مکمل هم‌اند. به نظر اتو، مهابت امر مینوی با دیگر خوف‌ها فرق دارد. این همان چیزی است که پیروان حکمت متعالیه آن را تفاوت بین «خوف» و «خشیت» دانسته‌اند. نظریه اتو از قبیل ذات‌گرایی در برابر ساختارگرایی است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Tremendum of the Numinous: Assessing the View of Rudolf Otto and Transcendental Wisdom

نویسندگان [English]

  • mahdi qorbanzadeh 1
  • ali shirvani 2
  • mahdi lakzaei 3
  • mahdi alimardi 4
1 PhD Student in Religious Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Philosophy and Theology, Research Institute of Hawzeh and University, Qom, Iran
3 Assistant Professor, Department of Non-Abrahamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
4 Associate Professor, Department of Religions and Mysticism, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

The contemporary theologian, Rudolph Otto, believed that in the history of religions, tremendum of the numinous has been looked at morally and rationally, and less has been dealt with from an intuitive point of view. Therefore, he did not consider this interpretation to be appropriate and invented the term "Numinus". In his analysis, one of the important dimensions in the experience of the numinous is the element of "tremendum". The purpose of this article is to show the strengths and weaknesses of Rudolf Otto's thought in the analysis of holy matter. The findings of the research indicate that Otto considered the intellectual view of holy matter against the intuitive view of it and tried to put intuition as the principle. But from the perspective of transcendental wisdom, in knowing the holy matter or God Almighty, the intellectual view is not opposed to the intuitive view; rather these two bases are harmonious and complementary. According to Otto, tremendum of the numinous is different from other fears. This is what the followers of transcendental wisdom have considered to be the difference between khawf (fear) and khashiyat (reverence). Otto's theory is like essentialism against structuralism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Matter
  • The Numinous
  • Rudolph Otto
  • Religious Experience
  • Tremendum
  • Transcendental Wisdom

مراجع

قرآن کریم (1384). ترجمه: مهدی الاهی قمشه‌ای، قم: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول.
نهج­البلاغه (1414). تحقیق: صبحی صالح، قم: هجرت، چاپ اول.
تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد (1410)، غرر الحکم و درر الکلم، محقق: سید مهدی رجایی، قم: دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم.
جوادی آملی، عبدالله (1388). قرآن در قرآن، محقق: محمد محرابی، قم: اسراء، چاپ هشتم.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن، مصحح: صفوان عدنان داوودی، بیروت و دمشق: دار القلم، الدار الشامیة، الطبعة الاولی.
سبزواری، ملاهادی (1360). التعلیقات علی الشواهد الربوبیة، تصحیح و تعلیق: سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعی للنشر، چاپ دوم.
شیروانی، علی (1376). سرشت انسان: پژوهشی در خداشناسی فطری، قم: معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی، چاپ اول.
شیروانی، علی (1389). «مفهوم شهود در فلسفه غرب و نسبت آن با علم حضوری»، در: آیین حکمت، ش6، ص65-110.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1302). مجموعة الرسائل التسعة، تهران: بی‌نا.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1363). مفاتیح الغیب، تصحیح: محمد خواجوی، مقدمه: علی عابدی شاهرودی، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی، چاپ اول.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1410). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الرابعة.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (بی‌تا). ایقاظ النائمین، مقدمه و تصحیح: محسن مؤیدی، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
طباطبایی، محمد حسین (1424). نهایة الحکمة، تصحیح: عباس‌علی الزارعی السبزواری، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة السابعة عشرة.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409). کتاب العین، قم: هجرت، چاپ دوم.
کانت، ایمانوئل (1388). تمهیدات: مقدمه‌ای بر هر مابعدالطبیعه آینده که به عنوان علم عرضه شود، ترجمه و توضیح: غلام‌علی حداد عادل، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ چهارم.
مصباح یزدی، محمدتقی (1390). آموزش فلسفه، قم: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، چاپ دوازدهم.
مطهری، مرتضی (1391). مجموعه آثار استاد شهید مطهری، سیری در سیره نبوی، تهران: صدرا، چاپ شانزدهم، ج‌16.
معلمی، حسن (1383). معرفت‌شناسی، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول.
هیک، جان (1390). فلسفه دین، ترجمه: بهزاد سالک، تهران: الهدی، چاپ چهارم.
Almond, Philip C. (1984). Rudolf Otto: An Introduction to His Philosophical Theology, Chapel Hill and London: The University of North Carolina Press.
Beasley-Murray, Stephen (1982). Towards A Metaphysics of the Sacred, Number Special Studies Series, Number 8, USA: Merser University Press.
Katz, Steven (1978). “Language, Epistemology and Mysticism”, in: Steven Katz (ed.), Mysticism and Philosophical Analysis, London: Sheldon Press.
Otto, Rudolf (1931). The Philosophy of Religion Based on Kant and Fries, Translated by E. B. Dicker, with a Foreword by W. Tudor Jones, New York: Richard R. Smith Inc.
Otto, Rudolf (1957). The Idea of the Holy, Translated by: J. W. Harvey, Second Edition, Third Impression, London: Oxford University Press.
Raphael, Melissa (1997). Rudolf Otto and the Concept of the Holiness, Oxford & New York: Clarendon Press.
Schmidt, Roger (1998). Exploring Religion, California: Wadsworth Publishing Company.
Wainright, William J. (1996). “Otto, Rudolf”, in: The Encyclopedia of Philosophy, Edwards, Paul, Vol. 3 & 4, New York: Macmillan Reference USA Simon & Schuster Maemillan.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار