بررسی روش کلامی حسین‌علی‌شاه اصفهانی در رد پادُری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 همکار پژوهشی مرکز پژوهش‌های بین‌رشته‌ای معارف اسلامی و علوم سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

ظهور دین اسلام به عنوان ناسخ ادیان و شرایع پیشین، واکنش دیگر ادیان، به‌ویژه مسیحیت را که دین رقیبی می‌دانستند، برانگیخت. این واکنش‌ها و مواجهات به‌خصوص با ورود به عرصه استعمار فزونی یافت و در قالب گفت‌وگوها، مباحثه‌ها و نوشتن رساله‌ها در رد همدیگر خود را نشان داد. رد پادُری، نوشته حسین‌علی‌شاه اصفهانی، یکی از ردیه‌های مهم در پاسخ به مدعای غربیان است. این ردیه، جوابیه‌ای در رد سخنان هِنری مارتین، مشهور به پادُری است که به عنوان مأمور انجمن مبلغان مسیحیت، سفری به ایران داشت. در این کتاب، به مسائل مهمی همچون نفی اعجاز نبوی، اختلاف مسیحیت و اسلام و افترائاتی که به شخصیت پیامبر اسلام وارد شده، پاسخ داده شده است. در مقاله حاضر، پس از بررسی کوتاه زندگی سیاسی و تبلیغی هِنری مارتین، روش کلامی اصفهانی بررسی شده است. همچنین، در تکمیل سخنان اصفهانی، یافته‌های دیگر اندیشمندان حوزه کلام و تاریخ ذکر شده است. نتایج نشان داد که اصفهانی، بر معتقدات طرف مقابل تأکید خاصی داشت و با تکیه بر براهین عقلی، استفاده از استدلال تمثیلی و قواعد کلامی، ایرادهای پادری را پاسخ ‌گفته است، اما گاه تمامی جوانب را در نظر نگرفته، و استدلال‌های جدلی نیز در اثرش دیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examining Hossein Ali Shah Isfahani's Theological Method in Refuting Padori

نویسندگان [English]

  • razieh sirousi 1
  • morteza Mezginejad 2
1 Research Associate, Islamic Education and Health Sciences Interdisciplinary Research Center, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
2 Associate Professor, Department of Philosophy and Theology, Birjand University, Birjand, Iran
چکیده [English]

The emergence of Islam as an abrogator of previous religions provoked the reactions of other religions, especially Christians who considered Islam as a rival religion. These reactions and encounters increased particularly with the advent of colonialism and were revealed in the form of conversations, debates, and writing treatises against each other. The book "Refutation of Padori", written by Hoseyn Ali Shah Isfahani, is one of the important refutations in response to the claim of the Westerners. This refutation is an answer to the words of Henry Martin, known as Padori, who traveled to Iran as an agent of the Christian Missionaries Association. In this book, important issues such as the denial of the prophetic miracle, the differences between Christianity and Islam, and the slanders against the character of the Prophet of Islam have been answered. After a brief review of Henry Martin's political and preaching life, the present article examines Isfahani's theological method. In addition to Isfahani's words, this paper deals with the findings of other scholars in the field of theology and history. The results show that Isfahani had a special emphasis on the beliefs of the other party and answered Padori's objections by relying on rational arguments, using allegorical arguments and theological rules. However, sometimes he did not consider all aspects and hence controversial arguments can be seen in his work..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Padori
  • Prophet (S)
  • Miracle
  • Christianity
  • Islam

مراجع

قرآن کریم.
ابن‌ سعد، محمد (1410). الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب ‌العلمیة.
ابن هشام، عبد الملک (بی‌تا). السیرة النبویة، تحقیق: مصطفی السقا و ابراهیم البیاری، عبد الحفیظ شلبی، بیروت: دار المعرفة.
اسفندیار، محمودرضا (1386). «نگاهی به مجادلات قلمی هنری مارتین و عالمان عصر قاجار درباره نبوت خاصه»، در: پژوهش‌نامه ادیان، ش302، ص29-58.
اصفهانی (حسین‌علی‌شاه)، محمدحسین (بی‌تا). رد پادُری، تهران: سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی، نسخه خطی، ش3953.
امین، سید حسن؛ ثبوت، اکبر (1379). «پادری»، در: دانش‌نامه جهان اسلام، تهران: بنیاد دائرة­المعارف اسلامی.
پترسون، مایکل؛ و دیگران (1376). عقل و اعتقاد دینی، ترجمه: احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
تیسن، هنری (1356). الاهیات مسیحی، ترجمه: ط. میکائیلیان، تهران: حیات ابدی.
جرجانی، علی بن محمد (1368). التعریفات، تهران: ناصرخسرو.
حاکم نیشابوری، محمد بن عبد الله (1411). المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دار الکتب العلمیة.
حلی، جعفر بن حسن (1414). المسلک فی اصول الدین، تحقیق: رضا استادی، مشهد: مجمع البحوث الاسلامی.
حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۷). کشف ‌المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة السابعة.
ذهبی، محمد بن احمد (1415). تاریخ ‌الاسلام و وفیات ‌المشاهیر والاعلام، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی.
زرکشی، محمد بن عبد الله (1410). البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة، ج2.
طبرسی، فضل بن حسن (1412). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طبری، محمد بن جریر (1387). تاریخ الأمم والملوک، تحقیق: محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث.
عظیم‌زاده، طاهره (1376). «درآمدی بر ردیه‌نویسی دینی در عصر صفویه و دوران نخستین قاجار»، در: مقالات و بررسی‌ها، ش61، ص173-198.
فخر رازی، محمد بن عمر (1420). المحصول فی علم أصول الفقه، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الاولی.
مسعودی، علی بن حسین (1409). مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، قم: دار الهجرة.
معرفت، محمدهادی (۱۳۹۰). التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسه فرهنگی تمهید.
نوری، علی (1391). برهان الملة، تصحیح: محمد ناجی اصفهانی، تهران: بنیاد محقق طباطبایی.
همدانی، محمدرضا (بی‌تا). ارشاد المضلین فی اثبات نبوة خاتم النبیین، تهران: سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی، نسخه خطی، ش1/1285.
Hourani, Albert (1992). Islam in European Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
Martyn, Henry (1824). Controversial Tracts on Christianity and Mohammedanism, Cambridge: J. Smith.
Melton, J. Gordon (2005). "Henry Martyn", in: Encyclopedia of Protestantism, InfoBase Publishing.
قرآن کریم.
ابن‌ سعد، محمد (1410). الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب ‌العلمیة.
ابن هشام، عبد الملک (بی‌تا). السیرة النبویة، تحقیق: مصطفی السقا و ابراهیم البیاری، عبد الحفیظ شلبی، بیروت: دار المعرفة.
اسفندیار، محمودرضا (1386). «نگاهی به مجادلات قلمی هنری مارتین و عالمان عصر قاجار درباره نبوت خاصه»، در: پژوهش‌نامه ادیان، ش302، ص29-58.
اصفهانی (حسین‌علی‌شاه)، محمدحسین (بی‌تا). رد پادُری، تهران: سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی، نسخه خطی، ش3953.
امین، سید حسن؛ ثبوت، اکبر (1379). «پادری»، در: دانش‌نامه جهان اسلام، تهران: بنیاد دائرة­المعارف اسلامی.
پترسون، مایکل؛ و دیگران (1376). عقل و اعتقاد دینی، ترجمه: احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
تیسن، هنری (1356). الاهیات مسیحی، ترجمه: ط. میکائیلیان، تهران: حیات ابدی.
جرجانی، علی بن محمد (1368). التعریفات، تهران: ناصرخسرو.
حاکم نیشابوری، محمد بن عبد الله (1411). المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دار الکتب العلمیة.
حلی، جعفر بن حسن (1414). المسلک فی اصول الدین، تحقیق: رضا استادی، مشهد: مجمع البحوث الاسلامی.
حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۷). کشف ‌المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة السابعة.
ذهبی، محمد بن احمد (1415). تاریخ ‌الاسلام و وفیات ‌المشاهیر والاعلام، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی.
زرکشی، محمد بن عبد الله (1410). البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة، ج2.
طبرسی، فضل بن حسن (1412). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طبری، محمد بن جریر (1387). تاریخ الأمم والملوک، تحقیق: محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث.
عظیم‌زاده، طاهره (1376). «درآمدی بر ردیه‌نویسی دینی در عصر صفویه و دوران نخستین قاجار»، در: مقالات و بررسی‌ها، ش61، ص173-198.
فخر رازی، محمد بن عمر (1420). المحصول فی علم أصول الفقه، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الاولی.
مسعودی، علی بن حسین (1409). مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، قم: دار الهجرة.
معرفت، محمدهادی (۱۳۹۰). التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسه فرهنگی تمهید.
نوری، علی (1391). برهان الملة، تصحیح: محمد ناجی اصفهانی، تهران: بنیاد محقق طباطبایی.
همدانی، محمدرضا (بی‌تا). ارشاد المضلین فی اثبات نبوة خاتم النبیین، تهران: سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی، نسخه خطی، ش1/1285.
Hourani, Albert (1992). Islam in European Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
Martyn, Henry (1824). Controversial Tracts on Christianity and Mohammedanism, Cambridge: J. Smith.
Melton, J. Gordon (2005). "Henry Martyn", in: Encyclopedia of Protestantism, InfoBase Publishing.
 
 
 
 
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار