شفای مقدس در یونان و ایران باستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه ادیان شرق، دانشگاه ادیان و مذاهب قم

چکیده

درک جوامع کهن از درمان، درد، بیماری و مرگ با جوامع جدید تفاوت بنیادین دارد. ذهن درمان‌گران باستانی اغلب برای بیماری، درد و مرگ، منشأی فوق طبیعی قائل می‌شد و برای درمان بیماری‌ها به طلسم، جادو، اوراد و ماوراءالطبیعه معطوف بود. پزشکی باستان نیز در درجه نخست برای بیماری اصالت ماورایی قائل بودند و بخش مهمی از فرآیند درمان، اعتقادی بود. در ذهنیت یونانی، بیماری می‌تواند به مثابه انتقام یا در نتیجه رنجاندن خدایان یا نقض تابویی مقدس به وقوع بپیوندد. اهمیت دینی و اسطوره‌های معطوف به بیماری، مرگ و درمان در ایران باستان نیز نشان از موقعیت هستی‌شناسانه آنها دارد. طبق باورهای ایرانیان باستان، اهریمن عالم را با شر و بیماری به تباهی کشانده است. آفریده‌های اهریمنی در بدن آدمیان مأوا گرفته و خود را به صورت بیماری نشان می‌دهند؛ پزشکی از منظر اینان منشأی اهورایی داشت و اوراد و دعاهایی (منثره) مخصوص برای طلب شفا و درمان به کار می‌بردند. این مقاله از این منظر به بیماری و شفا در میان ایرانیان و یونانیان می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sacred Healing in Ancient Greek and Persia

نویسنده [English]

  • Mahdi Lakzaei
Assistant professor, Department of Eastern Religions, University of Religions and Denominations, Qom
چکیده [English]

Ancient societies conceived cure, disease, and death differently from modern societies. Ancient therapists often attributed diseases, pains, and deaths to supernatural causes, and thus, their cures were based on talisman, magic, spells, and supernatural forces. Ancient medicine also assigned a metaphysical origin to diseases in the first place, and a major part of their treatments were based on beliefs. In the ancient Greek thought, disease might arise from avenges of gods or as a result of their sufferings or a violation of a sacred taboo. Religious significance and myths of disease, death, and cure in Ancient Persia also imply their ontological position. According to Ancient Persians, Ahriman corrupted the world with evils and diseases. Creations of Ahriman find a place in human bodies, showing themselves as diseases. For them, medicine had an origin in Ahura. Thus, they make recourses to particular supplications (mantras) for healing and treatments. In this paper, I study diseases and healings from the perspective of Ancient Persians and Greeks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • disease
  • healing
  • mantra
  • magic
  • amulet
  • talisman

مراجع

منابع

آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد (1374). تاریخ اساطیری ایران، تهران: سمت.
اشمیت، ژوئل (۱۳۸۹). فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمه: شهلا برادران خسروشاهی، تهران: روزبهان، چاپ سوم.
اوستا (۱۳۷۵). ترجمه: جلیل دوست‌خواه، تهران: مروارید.
بست، گاستون (1388). «پزشکی در یونان باستان»، ترجمه: مرتضی ثاقب‌فر، در: دانش‌نامه تاریخ پزشکی، تهران: بنیاد دانش‌نامه‌نگاری ایران، ج1.
پزشکی به روایت کتاب سوم دینکرد (1390). ترجمه: نرجس‌بانو صبوری، تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
پورداود، ابراهیم (1377). یشت‌ها، تهران: اساطیر.
رضی، هاشم (1380). گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان، تهران: بهجت.
روایت پهلوی (۱۳۶۷). ترجمه: مهشید میرفخرایی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
فاطمی، سعید (1387). مبانی فلسفی اساطیر یونان و روم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، ج1.
فرنبغ دادگی (1378). بندهش، ترجمه: مهرداد بهار، تهران: توس.
کتاب سوم دینکرد، دفتر دوم (1384). ترجمه: فریدون فضیلت، تهران: مهرآیین.
کندی، مایک دیکسون (1390). دانش‌نامه اساطیر یونان و روم، ترجمه: رقیه بهزادی، تهران: طهوری.
گریمال، پیر (1391). فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمه: احمد به‌منش، تهران: امیرکبیر، ج1.
گرین، راجر لنسلین (۱۳۹۲). اساطیر یونان: از آغاز آفرینش تا عروج هراکلس، ترجمه: عباس آقاجانی، تهران: سروش، چاپ ششم.
گزیده‌های زاداسپرم (۱۳۶۶). ترجمه: محمدتقی راشد محصل، تهران: انتشارات وزرات فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
لک‌زایی، مهدی (1393). «دین و تجربه امر قدسی از نگاه میرچا الیاده»، در: پژوهش‌نامه ادیان، ش16، ص91-110.
ملک‌راه، علی‌رضا (1385). آیین‌های شفا: پژوهشی در مردم‌شناسی، پزشکی جنگ، قدرت، بیماری، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، افکار.
مینوی خرد (۱۳۷۹). ترجمه: احمد تفضلی، تهران: توس.
هومر (1375). ایلیاد، ترجمه: سعید نفیسی، تهران: علمی‌فرهنگی.
Casartelli, L. C. (1981). "Disease and Medicine", in: Encyclopedia of Religion and Ethics, Edinburg.
Eliade, Mircea (1958). Patterns in Comparative Religion, New York: Sheed & Ward.
Eliade, Mircea (1971). The Myth of the Eternal Return: Cosmos and History, trans. Willard R. Trask, Princeton: Princeton University Press.
Ferngren, Gary B. (2005). "Hippocrates", in: Encyclopedia of Religion, Second Edition, edited by Lindsay Jones.
Ferngren, Gary B.; Amundsen, Darrel W. (2005). "Healing and Medicine: Healing and Medicine in Greece and Rome", in: Encyclopedia of Religion, Second Edition, edited by Lindsay Jones.
Fuller, Robert C. (2005). "Healing and Medicine: Alternative Medicine in the New Age", in: Encyclopedia of Religion, Second Edition, edited by Lindsay Jones.
Gallagher, Nancy (2005). "Healing and Medicine: Healing and Medicine in Islamic Text and Traditions", in: Encyclopedia of Religion, Second Edition, edited by Lindsay Jones.
Geiger, Wilhelm (1971). Aogemadaeca. Ein parsentractat in pazand, altbaktrish und Sanskrit, s. 29 /36.
Henning, Walter Bruno (1947). Two Manichaean Magical Texts, Akta Iranica, 15, pp. 273-281.
Meier, C. A. (1987). "Asklepious", in: Encyclopedia of Religion, edited by Mircea Eliade.
پژوهش های ادیانی
دوره 7، شماره 13
شهریور 1398
صفحه 145-163

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار