بررسی و تحلیل عوامل درون‌دینی عرفی‌شدن در آیین کاتولیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان گرایش الاهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

هدف این مقاله شناسایی عوامل درون‌دینی دخیل در وقوع عرفی‌شدگی در آیین کاتولیک است که برای رسیدن به آن از روش توصیفی‌تحلیلی استفاده شده است. یافته‌های این تحقیق راجع به عوامل درونی در وقوع عرفی‌شدگی در کاتولیسیسم در سه دسته می‌گنجد: الف. پیش‌زمینه‌های تاریخی‌موروثی، ب. بسترهای کتاب مقدسی‌الاهیاتی، ج. عوامل درون‌ساختاری دینی (نهاد دین). در این میان با توجه به اینکه جامعه دینداران، به‌ویژه در قرون وسطا، بیشترین ارتباط و پیوندشان به واسطه ساختار کلیسامحور کاتولیسیسم، با ملموس‌ترین نمود و نماینده خارجی دین، یعنی نهاد دین، بوده است تا الاهیات و پیشینه تاریخی آن دین، عملکرد ناصواب نهاد دین به مثابه نهادی تعیین‌کننده در ساختار دینی کاتولیسیسم در اروپای کاتولیک، در کم‌اعتبارشدن دین، بیش از دو عامل دیگر مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Intra-Religious Factors of Secularization in Catholicism

نویسندگان [English]

  • gorban elmi 1
  • Afsaneh Fahimi 2
1 Associate Professor, Department of Religions and Mysticism, University of Tehran, Tehran
2 PhD Candidate, Christian Theology in Comparative Study of Religions, University of Religions and Denominations, Qom
چکیده [English]

Using the descriptive-analytic method, this article aims to identify intra-religious factors involved in secularization within Catholicism. The research findings are included into three categories: the historical-inherited background, the biblical and theological background, and religious intra-structural factors (the institution of religion). Given that because of the church-oriented structure of Catholicism the community of believers had been more linked to the most tangible manifestation and external representative of religion i.e. the institution of religion than to theology and the historical background of the religion, the wrong performance of the institution played a more crucial part in discrediting religion than the two other factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Catholicism
  • intra-religious factors
  • secularization
  • the institution of religion
کتاب مقدس.
آدمیت، فریدون (1388). ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران: گستره.
آزاد، تکتم (1393). نقش تمدن اسلامی در رنسانس عقلی اروپا: طی گذار از قرون وسطا به عصر جدید، تهران: سپیده‌باوران.
ابرمان، هیکو (1384). لوتر: مردی میان خدا و شیطان، ترجمه: فریدالدین رادمهر، تهران: چشمه، چاپ دوم.
اسماعیل‌پور، ابوالقاسم (1387). اسطوره: بیان نمادین، تهران: سروش.
ایلخانی، محمد (1382). تاریخ فلسفه در قرون وسطا و رنسانس، تهران: سمت.
اینگلهارت، رونالد (1387). مقدس و عرفی، ترجمه: مریم وتر، تهران: کویر.
بقایی، محمد (1381). «ضرورت‌های نوین در بازسازی دینی»، در: بازتاب اندیشه، ش25، ص22-24.
 
ویور، مری جو (1393). درآمدی به مسیحیت، ترجمه: حسن قنبری، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ دوم.
حجاریان، سعید (1380). شاهد قدسی تا شاهد بازاری، تهران: طرح نو.
لِژه، دانیل ریو؛ و دیگران (1395). دین در جوامع مدرن: مقالاتی در جامعه‌شناسی دین، گردآورنده و مترجم: علی‌رضا خدامی، تهران: نی.
دورانت، ویل (1387 الف). تاریخ تمدن، ترجمه: ابوالقاسم طاهری، تهران: علمی‌فرهنگی، چاپ سیزدهم، ج4.
دورانت، ویل (1387 ب). تاریخ تمدن، ترجمه: فریدون بدره‌ای و سهیل آذری، تهران: علمی‌فرهنگی، چاپ سیزدهم، ج6.
راستی‌تبار، سید رحیم (1393). سکولاریسم از ظهور تا سقوط، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
طباطبایی، سید جواد (1382). تاریخ اندیشه سیاسی جدید در اروپا، تهران: مینوی خرد.
طباطبایی، سید جواد (1380). دیباچه‌ای بر نظریه انحطاط ایران، تهران: مینوی خرد.
فاستر، مایکل (1376). خداوندان‌ اندیشه سیاسی، ت‍رجم‍ه: ج‍واد ش‍ی‍خ‌الاس‍لام‍ی، تهران: امیرکبیر.
فروم، اریک (1363). روانکاوی و دین، ترجمه: آرمین نظریان، تهران: مروارید.
فوگل، اشپیگل (1387). تاریخ تمدن مغرب‌زمین، ترجمه: محمدحسین آریا، تهران: امیرکبیر.
کلمن، کارل (1390). دین، دیروز، امروز، ترجمه: مریم ابراهیمی، تهران: ایران آزاد.
کونگ، هانس (1384). تاریخ کلیسای کاتولیک، ترجمه: حسن قنبری، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
گرنر، استنلی (1390). الاهیات مسیحی در قرن بیستم، ترجمه: روبرت آسریان، تهران: ماهی.
گریدی، جوان (1377). مسیحیت و بدعت‌ها، ترجمه: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی، قم: مؤسسه فرهنگی طه.
لین، تونی (1386). تاریخ تفکر مسیحی، ترجمه: روبرت آسریان، تهران: فروزان.
مجتهد شبستری، محمد (1383). قرائت انسانی از دین، تهران: طرح نو.
مددپور، محمد (1387). سیر تفکر معاصر 2، تهران: سوره مهر.
مطهری، مرتضی (1368). علل گرایش به مادی‌گری، تهران: صدرا.
مک‌گراث، آلیستر (1387). مقدمه‌ای بر تفکر نهضت اصلاح دینی، ترجمه: بهروز حدادی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
مک‌کواری، جان (1375). تفکر دینی در قرن بیستم، ترجمه: محمد محمدرضایی، تهران: مرکز انتشارات تبلیغات اسلامی، چاپ اول.
 
نیکدل، جواد (1393). بررسی تطبیقی اندیشه ملکوت خدا، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ویلسون، برایان (1374). «جدا انگاری دین و دنیا»، ترجمه: مرتضی اسعدی، در: الیاده، میرچا، فرهنگ و دین، هیئت مترجمان زیر نظر: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: طرح نو.
ویلم، ژان پل (1386). جامعه‌شناسی ادیان، ترجمه: عبدالرحیم گواهی، تهران: نشر علم.
هابرماس، یورگن (1392). جهانی‌شدن و آینده دموکراسی، تهران: مرکز.
هابز، توماس (1384). لویاتان، ترجمه: حسین بشیریه، تهران: نی، چاپ دوم.
هادی‌نا، محبوبه (1390). ریشه‌های الاهیات مسیحی در مکاتب گنوسی و افلاطونی میانه، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
هگل، فردریش (1390). استقرار شریعت در مذهب مسیح، ترجمه: باقر پرهام، تهران: آگاه.
همیلتون، ملکم (1381). جامعه‌شناسی دین، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: تبیان.
الیاده، میرچا (1397). فرهنگ و دین، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: طرح نقد.
یاسپرس، کارل (1393). نیچه و مسیحیت، ترجمه: عزت‌الله فولادوند، تهران: ماهی.
 
Barker, Eileen (1993). Secularization, Rationalism and Sectarianism, Oxford: Clarendon Press.
Beckford, J. A. (2003). Social Theory & Religion, Cambridge: Cambridge University Press.
Berger, Peter (1967). The Sacred Canopy‌: The Elements of a Sociological Theory of Religion, Garden City‌: Doubleday.
Chaves, M. A. (1991). Secularization in the Twentieth-Century United States, unpublished PhD dissertation, Harvard: Harvard University Press.
Crockett, Clayton (2001). Secular Theology: American Radical Theology Thought, London & New York: Routledge.
Dobbelaere, K. (1988). “Secularization, Pillarization, Religious Involvement and Religious Change in the Low Countries” in: Gannon (ed.), New York: World Catholicism in Transition.
Gilkey, Longdon (1974). Catholicism Confronts Modernity, New York: The Seabury Press.
Jodock, Darrell (2000). Catholicism Contending with Modernity, Cambridge: Cambridge University Press.
Oxford Advanced Learners Dictionary of Current English (2010). Eighth Edition, New York: Oxford University Press.
Park, Milton (2005). The Basics Roman Catholicism, Routledge.
Smith, Graeme (2008). A Short History of Secularism, New York: I.B.Tauris & Co Ltd.
Van Den Broek, Roelof (2006). “Gnosticism I: Gnostic Religion” in: Dictionary of Gnosis & Western Esotericism, edited by Wouter J. Hanegraaff, Koninklijke Brill NV, Leiden: The Netherlands.
Wilson, Brain (1999). Christianity, Great Britain: Routledge.