مقایسه بازتاب‌های اخلاقی و سبکی اندرزهای پهلوی با آثار حکمی‌ فارسی (با تکیه بر قابوس‌نامه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری فرهنگ و زبان های باستان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

چکیده

چکیده
در حوزه زبان و ادبیات پارسی آثار ارزشمندی وجود دارد که سرشار از چشمه‌های حکمت و معرفت است. آن زمان که به دنبال سرچشمه‌های این معارف عمیق می‌رویم درمی‌یابیم که بسیاری از سرچشمه‌های این معارف در فرهنگ غنی ایران‌زمین نهفته است و این خود گویای این است که ایرانیان باستان، به ویژه زرتشتیان، در عرصه‌های اخلاقی و اندرزی پیش‌گام و پیش‌قدم بوده‌اند؛ اما متأسفانه گذر روزگار و سختی زبان این متون، گردی از فراموشی بر روی آنها افشانده است. زدودن گرد و غبار از چهرۀ این معارف کاری درخور و شایسته و در عین حال سخت طاقت‌فرساست. یکی از آثار فاخر در حوزه ادبیات تعلیمی ‌و حکمی‌ کتاب قابوس‌نامه اثر عنصرالمعالی کیکاووس بن وشمگیر است که سرشار از پندها و اندرزهای اخلاقی و حکمی ‌است و بسیاری از آنها ریشه در ایران باستان دارد. این مقاله بر آن است تا به صورت تطبیقی و درون‌مایه‌ای مضامین مشترک اخلاقی را که در متون اندرزی پهلوی و قابوس‌نامه به کار رفته مشخص کند و سپس میزان تأثیرپذیری آنها را تعیین کرده و بازتاب آنها را نشان دهد. 

کلید واژه :
قابوس نامه –متون پهلوی –حکمت باستان – دین زرتشتی- اخلاقیات

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison between the Ethical and Advisory Content of Pahlavi Texts and Onsor-ol-Maali, s Qaboos Namah

نویسنده [English]

  • Nahid Ghaem Magham Farahani
PH.D in Ancient Cultures and Languages from Azad Islamic University
چکیده [English]

The Persian literature enjoys a lot of priceless works containing abundant sources of philosophical and epistemological themes, originating in the rich culture of ancient Iran, indicating the Zoroastrian advanced heritage of culture and ethic, unfortunately forgotten behind the passing centuries.  
One of the significant works of Persian didactic literature is Qaboos-Nameh by Onsor-ol-Maali containing a huge amount of ethical and philosophical themes originating in ancient Pahlavi texts. When composing Qaboos-Nameh, Onsor-al-maali undoubtedly had access to some of Pahlavi advice letters like the works of Azarbad Mehr Sepandan and BozorgMehr since there are a lot of similarities between their contents.
Onsor-al-maali, knowing Pahlavi language according to himself, has a lot of ethical advisory themes in his work in common with Pahlavi's advice letters, what this article critically examines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qaboos Name
  • Pahlavi Texts
  • Ancient wisdom
  • Zoroastrian religion
  • Ethics

مراجع

میرزا ناظر، ابراهیم (1373). اندرزهای اوشنر دانا، تهران: انتشارات هیرمند.
بهار، محمدتقی (1379). ترجمه چند متن پهلوی، به کوشش: محمد گلبن، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.‌
تفضلی، احمد (1383). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش: ژاله آموزگار، چاپ دوم، تهران: انتشارات فرهنگ‌سرای اصفهان.
تفضلی، احمد (1379). مینوی خرد، به کوشش: ژاله آموزگار، نشر توس.
جاماسب آسانا (1382). متن‌های پهلوی، پژوهش: سعید عریان، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، معاونت پژوهشی.
دوفوشه کور، شارل ‌هانری (1377). اخلاقیات: مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سده سوم تا سده هفتم هجری، ترجمه: محمدعلی معزی و عبدالحمید روح‌بخشان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1375). از گذشته ادبی ایران، تهران: انتشارات بین‌المللی هدی.
شبانکاره‌ای، محمد بن علی (1376). مجمع الانساب، میر‌هاشم محدث، چاپ دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
عنصر المعالی، کیکاووس (بی‌تا). قابوس‌نامه، به اهتمام: سعید نفیسی، تهران: کتاب‌فروشی فروغی.
محمدی، محمد (1374). فرهنگ ایران پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی ‌و تمدن عرب، تهران: انتشارات توس.
Henning, W.B. (1950)."A Pahlavi Poem", in: BSOAS, pp. 641-64.
Shaked, S. (1970). "Specimens of Middle Persian Verse", in: W.B. Henning Memorial Volume, London, pp. 395-404.
Shaked, S. (1979). The Wisdom of the Sasanian Sages, Mazda Publisher, Boulder Colorado.
Tavadia, J. C. (1955). "A Rhymed Ballad in Pahlavi", JRAS, pp. 29-36.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار