انگاره رنج در سروده‌های مانوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادیان غیرابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 استادیار گروه ادیان غیرابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

3 مربی گروه ادیان غیرابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

10.22034/jrr.2023.332751.2000

چکیده

یکی از مضامین اصلی در آموزه‌های مانی، که آشکارا در ادبیات مانوی بازتاب یافته، رنج است. در این دین رنج با امتزاج خیر و شر، یا به بیان بهتر با اسارت نور در بطن تاریکی آغاز می‌شود و تا فرجام جهان استمرار می‌یابد. در حقیقت، این رنج، رنجی کیهانی است که باید تحت فرآیند خاصی با گذر از آن به رهایی و رستگاری دست یافت. از این‌رو، بشارت‌دهنده‌ای از سوی پدر بزرگی، خدای متعال مانوی، فرود می‌آید تا روح را از این رنج اسارت برهاند. از همین‌رو است که تعالیم سخت‌گیرانه‌ای در مانویت آموزش داده می‌شود تا برگزیدگان و پارسایان مانوی نیز، همسو با ایزدان، در کار رهایی انوار ایزدی از بطن تاریکی مشارکت کنند. این تحقیق که به روش تحلیلی‌توصیفی و با محوریت سروده‌های ایرانی مانوی نگاشته شده، در صدد است به ماهیت انگاره رنج در مانویت بپردازد و به درک بهتر ما از فلسفه و عرفان مانوی جهت دهد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Concept of Suffering in the Manichaean Hymns

نویسندگان [English]

  • somayeh khalili 1
  • Mohammad Shokri-Foumeshi 2
  • Alireza Shojai 3
1 PhD Student in Non-Abrahamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Non-Abrahamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
3 Instructor, Department of Non-Abrahamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

One of the main themes in Mani's teachings, clearly reflected in Manichean literature, is suffering. In this religion, suffering begins with the fusion of good and evil, or rather the entanglement of light in the darkness, and continues until the end of the world. In fact, this is a cosmic suffering, passing through which under a special process would lead to emancipation and salvation. Hence, an evangelist from the Great Father, the Almighty Manichaean God, descends to free the soul from the suffering of this captivity. This is why strict teachings are taught in Manichaeism, so that the chosen and pious Manichaeans, along with God, participate in emancipating divine lights from the darkness. This research, conducted with an analytical-descriptive method and a focus on Iranian Manichaean hymns, seeks to address the concept of suffering in Manichaeism and provide a better understanding of Manichaean philosophy and mysticism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mani
  • Manichaeism
  • Manichaean Hymns
  • Salvation

مراجع

آلبری، سی. آر. سی. (1388). زبور مانوی، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: اسطوره.
ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق (1381). الفهرست، ترجمه: محمدرضا تجدد، تهران: اساطیر.
اسماعیل‌پور مطلق، ابوالقاسم (1386). سرودهای روشنایی: جستاری در شعر ایران باستان و میانه و سرودهای مانوی، تهران: اسطوره.
اسماعیل‌پور مطلق، ابوالقاسم (1396). اسطوره آفرینش در کیش مانی، ویراسته: محمد شکری‌ فومشی، تهران: چشمه، ویراست سوم.
بویس، مری (1384). بررسی ادبیات مانوی در متن‌های پارتی و پارسی میانه، ترجمه: امید بهبهانی و ابوالحسن تهامی، تهران: نگاه.
بهار، مهرداد؛ اسماعیل‌پور مطلق، ابوالقاسم (1394). ادبیات مانوی، تهران: کارنامه.
بیرونی، ابوریحان (1392). آثار الباقیه، ترجمه: پرویز اذکایی، تهران: نی.
تاردیو، میشل (1400). کیش مانوی، ترجمه: محمد شکری فومشی و ایرج جمشیدی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
تقی‌زاده، سید حسن (1383). مانی‌شناسی، به کوشش: ایرج افشار، تهران: توس.
خلیلی، مژگان؛ کلباسی اشتری، حسین (1395). «وجه وجودی شّر در آثار مانی: تبیین و سنجش»، در: الاهیات تطبیقی، س7، ش16، ص19-36.
دکره، فرانسوا (1383). مانی و سنت مانوی، ترجمه: عباس باقری، تهران: فروزان، چاپ دوم.
زرشناس، زهره (1395). «مانی و مانویت»، در: مزداپور و همکاران، ادیان و مذاهب در ایران باستان، تهران: سمت، ص413-474.
شکری فومشی، محمد (1387). «سرود نفس زنده: ویرایش انتقادی پنج دست‌نویس مانوی تورفان»، در: جشن‌نامه دکتر بدرالزمان قریب، به کوشش: ویدا نداف، زهره زرشناس، تهران: طهوری، ص125-141.
وامقی، ایرج (1378). نوشته‌های مانوی و مانویان، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، حوزه هنری.
یوناس، هانس (1398). کیش گنوسی، ترجمه: ماشاءالله کوچکی میبدی و حمید هاشمی‌ کهندانی، ویراسته: محمد شکری فومشی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
Andreas, F. C.; Henning, W. (1933). Mitteliranische Manichaica aus Chinesisch-Turkestan II, SPAW, Phil.-hist. Kl., Berlin, pp. 294-363.
Asmussen, J. P. (1969). “Manichaeism”, in: Historia Religionum I, Leiden, pp. 580-610.
BeDuhn, J. D. (2005). “The Leap of the Soul in Manichaeism,” in A. van Tongerloo and L. Cirillo, eds, Il Manicheismo: nuove prospettive della richerca; Quinto Congresso Internazionale di Studi sul Manicheismo (Napoli, 2-8 Sett. 2001), Turnhout, pp. 9-26.
Behbahani, O. (2019). “The Manichaean Living Self Reflected in Persian Mystical Poetry”, in: Iran Namag, Vol. 4, No. 3-4 (Fall/Winter), pp 20-33.
Boyce, M. (1975). A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian, Téhéran-Liège (Acta Iranica 9a).
Douglas, L. (2006). The Manichaean Synthesis and its Philosophical Implications, www.douglaslockhart.com
Funk, W. P. (2000). Kephalaia I, Zweite Hälfte, Facs. 15/16, Stuttgart.
Morano, E. (2015). “Religion in Hymns: A Parthian Bifolio in Manichaean Script from Turfan with Hymns to the Father of Greatness”, in: Z. Özertural and J. Wilkens (eds.), Der östliche Manichäismus. Gattungs- und Werksgeschichte, Vorträge des Göttinger Symposiums von 4.-5. März 2010, Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, neue Folge 17, pp. 35-55.
Scibona, C. G. (2011). “The Doctrine of the Soul in Manichaeism and Augustine”, In: Search of Truth: Augustine, Manichaeism, and other Gnosticism: Studies for Johannes van Ort at sixty, Edited by Jacob Albert van den Berg et al. Brill, Leiden. Boston.pp 377–419.
Sundermann,W. (1997). Der Sermon von der Seele. Eine Lehrschrift des östlichen Manichäismus, Berliner Turfantexte XIX, Turnhout.
Sundermann.W. (1985). Ein Manichäisch-Soghdisches Parabelbuch, Berlin: Berliner Turfantexte XV.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار